GẠO LỨT LÀ GÌ?

Gạo lứt ( hay còn được gọi gạo lật, gạo lức) là loại gạo được xay xát chưa kỹ, nên chỉ bỏ lớp vỏ trấu và giữ nguyên lớp vỏ cám. Nếu xay xát kỹ thì gạo lứt bị loại bỏ hết vỏ cám bên ngoài và trở thành gạo trắng, lúc này các chất dinh dưỡng của gạo cũng bị loại bỏ.

Gạo lứt rất giàu chất dinh dưỡng bao gồm tinh bột, chất đạm, chất xơ, vitamin nhóm B (B1, B3, B6), vitamin E, magiê, mangan, sắt . Trong đó, vitamin B1 và chất xơ có hàm lượng cao hơn rất nhiều trong gạo trắng thông thường. Nhờ vậy, gạo lứt rất tốt cho sức khỏe nói chung và bệnh nhân tiểu đường nói riêng.

Tác dụng của gạo lứt với bệnh tiểu đường

ThS.BS.TTƯT Doãn Thị Tường Vi (nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng, bệnh viện 198) cho biết.

“Gạo lứt rất nhiều chất xơ, chất xơ trong gạo lứt có tác dụng chống táo bón, nhuận tràng, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Với người bị đái tháo đường, lúc này chất xơ giống như một tấm lưới lọc lượng đường có trong thức ăn, cản trở sự hấp thu của đường vào máu và giúp bệnh nhân tiểu đường kiểm soát đường huyết tốt hơn, đặc biệt sau khi ăn”.

Gạo lứt giúp điều chỉnh được hàm lượng glucose trong máu

Lượng hemoglobin trong lớp cùi của hạt gạo lứt được chuyển hóa thành glycosyl-hóa, cải thiện quá trình tổng hợp insulin ở bệnh nhân tiểu đường. Bên cạnh đó, gạo lứt chứa các vitamin nhóm B, và các chất kháng oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa glucose trong cơ thể.

Gạo lứt giúp ngăn ngừa các biến chứng của tiểu đường

• Giảm cholesterol và bảo vệ tim mạch: Gạo lứt chứa các chất xơ, carotenoid, phytosterol, acid omega 3, inositol hexaphosphate(IP6)…Là các chất có tác dụng phòng chống sự ngưng kết các tiểu huyết cầu và làm giảm hàm lượng cholesterol xấu, giảm lượng triglyceride, tăng HDL cholesterol tốt, tăng bài tiết chất béo…
• Bảo vệ tim mạch :Coenzyme Q10 mang lại tác động tích cực đối với áp suất máu và cholesterol, cải thiện những chức năng của cơ tim, ổn định nhịp tim, ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ, tai biến tim mạch.
• Tốt cho hệ tiêu hóa: Hàm lượng enzim và lượng chất xơ có trong gạo lứt kích thích quá trình hoạt động của hệ tiêu hóa giúp ngăn ngừa táo bón, tiêu chảy.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Sterol và sterolin trong gạo lứt có tác dụng quan trọng giúp hệ miễn dịch kháng vi khuẩn, vi rút, phòng chống ung thư, làm chậm quá trình lão hóa.
• Cải thiện chức năng gan: Gạo lứt giúp giải độc cho cơ thể. Acid alpha Lipioc là tác nhân nhằm tinh lọc gan khỏi ngộ độc bởi các chất hóa học. Acid alpha Lipioc được mở rộng điều trị xơ gan, ngộ độc kim loại nặng, nấm độc…

Như vậy, bạn có thể thấy được rằng, gạo lứt là loại thức phẩm rất tốt với người bị tiểu đường. Bổ sung gạo lứt trong khẩu phần ăn đúng cách có thể giúp người bị tiểu đường có thể kiểm soát tốt hàm lượng đường trong máu

Bệnh tiểu đường nên ăn loại gạo lứt nào?

Hiện nay trên thị trường, bạn có thể thấy nhiều loại gạo lứt khác nhau, chúng được chia thành 4 loại: gạo lứt tẻ, gạo lứt nếp, gạo lứt đỏ và gạo lứt đen.

• Gạo lứt tẻ: là loại gạo được xay từ gạo thông thường, tức là khi xay lúa của gạo tẻ 1 lần, chỉ loại bỏ vỏ trấu
• Gạo lứt nếp: gồm có gạo nếp than, gạo nếp ngỗng, nếp Thái Bình, nếp hương và đặc biệt là gạo nguyên cám của giống Nếp cái hoa vàng.
• Gạo lứt đỏ: hay còn gọi là gạo lứt huyết rồng  gạo huyết rồng được nhận biết bằng màu đỏ bên trong hạt gạo, được xay từ một loại lúa có màu đỏ nâu. Đây là loại gạo rất tốt và phù hợp dành cho những người ăn chay, ăn kiêng, vẫn đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng.
• Gạo lứt đen: là loại gạo chứa hàm lượng đường thấp nhưng lại rất nhiều chất xơ và hợp chất thực vật rất tốt cho sức khoẻ.

Như vậy có thể kết luận, người bệnh tiểu đường nên ăn gạo lứt đen hoặc gạo lứt đỏ, vì đây là những loại gạo có hàm lượng đường thấp nhưng lại rất nhiều vitamin, chất xơ phù hợp với chế độ ăn kiêng của bệnh tiểu đường.

Người bệnh tiểu đường có nên ăn gạo lứt thường xuyên không?

Tuy là loại thực phẩm được khuyến cáo cho bệnh nhân tiểu đường, nhưng chỉ số đường huyết của gạo lứt ở mức trung bình nên vẫn có thể cung cấp tinh bột và làm tăng đường huyết vì vậy bệnh nhân tiểu đường cần chú ý trong khẩu phần ăn. Theo dõi đường huyết sau khi ăn sẽ giúp bạn lên kế hoạch ăn gạo lứt một cách hợp lý.

Một cup gạo lức(~200g) nấu chín sẽ cung cấp khoảng 230 calories, 3,5 gram chất xơ, 5 gram chất đạm, 50 gram carbohydrate( tinh bột)  và các chất sinh tố Vitamin B 6, Thiamin B 1, Riboflavin B 2, Niacin B 3, Folacin, Vìtamin E, cùng các chất khoáng khác.

1 bữa bạn nên ăn 1 chén cơm gạo lứt nhỏ cùng các thức ăn bình thường với nguyên tắc cung của chế độ ăn dành cho bệnh tiểu đường là chọn các loại protein từ thịt, cá, cùng với rau xanh các loại. Nên dùng cơm gạo lứt tối đa 3 lần/ 1 tuần để tránh bị tăng đường huyết.

Những lưu ý khi sử dụng gạo lứt

• Gạo lứt ăn rất cứng, cần phải ngâm trước khi nấu và nấu lâu mới chín. Khi ăn bạn nên nhai kĩ ra nước mới nuốt, nếu không sẽ gây ra chứng khó tiêu.
• Gạo lứt có nhiều tác dụng tốt với sức khỏe nhưng với điều kiện là sạch, không chứa tồn dư chất hóa học, chất bảo quản.
• Chỉ nên sử dụng gạo lứt từ 2 – 3 lần/ tuần, bởi dùng thường xuyên không mang nhiều lại lợi ích, thậm chí còn gây phản tác dụng.
• Gạo lứt vẫn có tinh bột nên người bị tiểu đường khi ăn cần xem khẩu phần, nếu đã ăn gạo lứt trong bữa chính cần cắt bỏ tinh bột ở các thức ăn khác
•  Gạo lứt chỉ là thực phẩm hỗ trợ chữa, phòng chống bệnh chứ hoàn toàn không có tác dụng chính là chữa